Құдай

Қазақша

Құдай

Сөз табы

Зат есім

Мағынасы

1. [иран]. Бүкіл ғаламды, дүниені жаратушы, оның әміршісі, табиғаттан тыс бір ғана құдіретті күш ретінде бейнеленетін діни ұғым; Алла тағала, Тәңір, Жаратушы. Қ ұ д а й – діни ілімдер мен түсініктерде аса құдіретті, табиғаттан тыс, бүкіл әлемді жаратушы және басқарушы күш; исламда – Алла, иудаизмде – Яхве, христиандықта – Қасиетті Троица (Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік). Һәр істі деп білеміз қ ұ д а й қылған, Жап-жақсы адамдарды бұлай қылған. Ләқин һәр кімге Алла берді ықтияр Бәнде өзі тапса керек фиғылынан (М.Дулатов, Шығармалары).

2. а у ы с п а л ы  м а ғ ы н а. Айтқанын екі еткізбей істететін адам; ең мықтысы, бастығы; пірі. Олардың қ ұ д а й ы ДарСи деген бай мен оның маманы Ригардсон деген кісі арендаға жер алып, мұнай өндірісіне кірісті (С.Шәріпов, Бекболат). Ол – кластың қ ұ д а й ы,  Ол – жуастың тірегі. Тентектерге ұдайы Тыйым салып жүреді (Ж.Әбдірашев, Саяхат). Жиырмаға толар-толмаста «жарты патша» атанған Батыс Сібір «қ ұ д а й ы» Госфортқа қай «бұратана» адъютант болып жұтынып шыға келе алады?! («Қазақ әдебиеті»).

Синонимдері

тәңір, Алла, Алла тағала, жаратқан, жаратушы, жасаған, құдірет, ие, пір, Жаппар, хақ, Рахим